خالها بسیار شایع هستند. در حقیقت هرکسی حداقل در محلی از بدن خود خال دارد. محققان بر این باورند که خالهایی که فرد دارد قبل از اینکه حتی متولد شود، مشخص و معین هستند. در طول بیست سال اول زندگی، خالها شروع به ظاهر شدن میکنند. تغییر در سطح هورمونها در مراحل مختلف زندگی مانند دوران بلوغ و بارداری میتواند باعث ظهور و تغییر خالها مانند بزرگتر شدن و تیرهتر شدن آنها، شود.
انواع خال :
خال های صورت و بدن معمولا ظاهر تیره رنگ و یکپارچه ای دارند و اغلب از پوست بیرون زده اند. خال های غیرمعمولی معمولا نسبت به خال های معمولی بزرگ تر هستند و رنگ و لبه های نامنظمی دارند. این خال ها پیش سرطانی در نظر گرفته می شود و احتمال تبدیل آنها به سرطان پوست ملانوم نسبت به خال های معمولی بیشتر است.
در یک تقسیمبندی کلی خالها به دو دسته تقسیم میشوند: خالهای ملانوسیتی اکتسابی و خالهای ملانوسیتی مادرزادی. شایعترین خالهایی که در محدوده صورت ایجاد میشوند، خالهای ملانوسیتی اکتسابی هستند که به صورت معمول در صورت همه مردم وجود دارند. این نوع خالها مجموعهای از سلولهای رنگدانهداری هستند که به طور گروهی دور هم قرار گرفتهاند و معمولاً به دنبال دوران بلوغ و دوران حاملگی ظاهر میشوند.
خال های ملانوسیتی اکتسابی :
این خالها بیشتر در دوران کودکی وجود دارند و در اکثر افراد فاز نسبتا گذرایی از رشد اولیه یک خال مرکب هستند که در بزرگسالی به خال مرکب تبدیل میشوند. از نظر بالینی نیز به صورت یک ماکول پیگمانته (تغییر رنگ پوست در اثر ازدیاد ملانین یا انبساط رگهای خونی) اندکی برجسته یا پهن هستند. که اندازهای بین یک میلیمتر تا یک سانتیمتر دارند. رنگ این خالها از قهوهای روشن تا تیره متغیر است، گرد یا بیضی و متقارن است و شایعترین محل آن در کف دست و پا میباشد.
خال مرکب :
به شکل یک پاپول بزرگ برجسته، مدور یا بیضی و متقارن بوده، رنگ آن از قهوهای روشن تا تیره متغیر است. در دوران بلوغ ، اغلب خالهای مرکب درشت و پررنگتر بوده و موهای زبری از داخل آنها به خارج رشد مینماید. این ضایعات میتوانند در هر نقطهای از سطوح جلدی - مخاطی، ملتحمه و حنجره دیده شوند. شایعترین محل آنها در تنه بدن میباشد.
خال داخل درمی :
این نوع خالها به صورت پاپولهای گنبدی، کروی و نرمی هستند که هیچگاه دچار پیگمانتاسیون شدید نمیشوند و رنگ آنها قهوهای کمرنگ بوده که به تدریج تبدیل به قرمز گوشتی میشوند. گاهی نیز ممکن است چند عدد مو در داخل آنها جوانه بزند. این خالها معمولا کم عروق هستند ولی گاهی پرعروق میشوند. این نوع خالها عمدتا در بالغین دیده میشوند.
خال های ملانوسیتی مادرزادی :
در بدو تولد ممکن است بسیار کم رنگ باشند و به همین دلیل ممکن است به آنها توجه نشود. خالهای ملانوسیتی مادرزادی کوچک و متوسط معمولا سرعت رشد کمتری نسبت به سرعت رشد شیر خواران دارند و با گذشت زمان کوچک میشوند. خالهای ملانوسیتی مادرزادی درشت معمولا بلافاصله بعد از تولد دیده شده و والدین را نگران میکنند. شایعترین مناطق درگیری عبارتند از: قسمت تحتانی پشت و رانها. این خالها ممکن است به اندازهای بزرگ شوند که قسمتی از اندام را فرا بگیرند. در مواردی موهای زبری بر روی آنها رشد میکند.
خال دیسپلاستیک :
در حدود 3 - 2 درصد از بالغین جوان به این نوع از خالها مبتلا هستند. این ضایعات معمولا از جنس خالهای مرکب هستند و مهمترین مشخصه پاتولوژیک آنها ، وجود آتیپی ساختمانی و سلولی است. در انواع ارثی و خصوصا در افرادی که قبلا حداقل یکبار دچار ملانومای بدخیم شدهاند، وجود این خال به عنوان یک ریسک فاکتور برای ابتلا به ملانوم بدخیم محسوب میشود. از نظر بالینی نیز معمولا ضایعاتی هستند که قطری بیش از 5 میلیمتر داشته و دارای حاشیهای نامنظم و درجاتی از التهاب و پیگمانتاسیون نامنظم میباشند. بهترین روش برخورد با این خالها ، تهیه شرح حال و پیگیری و نظارت میباشد. به مجرد ایجاد هر گونه تغییری، باید این خالها را برداشت.
خال هالهدار :
خال ملانوستیکی است که توسط هالهای از پوست دپیگمانته ولی نرمال ، احاطه شده است. این نوع ، از خالهای شایع بوده مخصوصا در حوالی دوره بلوغ دیده میشوند. شایعترین محل درگیری نیز پشت بدن میباشد.
خال آبی :
به صورت یک پاپول آبی رنگ با سطح صاف و اندکی برجسته میباشد که معمولا قطری کمتر از یک سانتیمتر دارد. شایعترین محل درگیری اندامها ، سر و صورت است. این خال را به دو نوع شایع و سلولی تقسیم میکنند. رشد پیشرونده و تبدیل این خال به ملانوم بدخیم نادر است.
روشهای برداشتن خال :
در حال حاضر روشهای مختلفی برای برداشتن خال وجود دارد، اما به طور کلی روشهای علمی و شناخته شدهای که برای برداشتن خال وجود دارد به سه دسته تقسیم میشود:
۱) سوزاندن خال
۲) جراحی
۳) لیزر
سوزاندن، یکی از روشهای قدیمی برداشتن خال است. در این روش خال با دستگاه کوتر از طریق ایجاد گرما به وسیله جریان برق سوزانده میشود. از آنجایی که خالها معمولاً قسمتهای عمیقی در پوست دارند، این روش ممکن است فرورفتگی چاله مانندی را در سطح پوست ایجاد کند. روش سوزاندن خال که بیشتر در گذشته استفاده میشد، برای برداشتن خالهای ریز و سطحی کاربرد دارد، البته امروزه دستگاههای رادیو فرکانسی جایگزین دستگاههای کوتر شدهاند که باعث میشود بهکار بردن این روش اثر کمتری روی پوست بگذارد.
جراحی؛ این روش پرکاربردترین روش برای برداشتن خال در میان پزشکان است. در این روش با ایجاد بیحسی موضعی در محدوده خال، با تیغ جراحی یک برش ساده روی پوست ایجاد و خال از عمق پوست خارج میشود، سپس جای آن یک یا دو بخیه ظریف زده میشود.
لیزر کردن؛ لیزر یک فنآوری جدید علمی است که در بسیاری جراحیها استفاده میشود و در برداشتن خال هم کاربرد دارد. روش لیزر در برداشتن خال مثل روش سوزاندن است، با این تفاوت که در این روش بهجای جریان برق از امواج لیزر برای تخریب یا تراش خال استفاده میشود.