کلینیک فروردین
کلینیک پوست، مو، زیبایی و لیزرکلینیک فروردین
کلینیک پوست، مو، زیبایی و لیزرتزریق چربی بهتر است یا تزریق ژل؟
تزریق چربی بهتر است یا تزریق ژل؟
امروزه تعداد بیمارانی که از روش های تزریق ژل و چربی برای صاف کردن چین و چروک های صورت، برجسته سازی گونه ها، و حجیم کردن لب بدون ایجاد جراحت یا بدون عمل جراحی استفاده می کنند، هر روز در حال افزایش است. به هر حال ممکن است از دانستن این موضوع تعجب کنید که تزریق چربی فقط یک درمان ساده جایگزین برای تزریق ژل با نتایج دائمی نیست. در حقیقت هر یک از این روش ها دارای مزایای خاص خود می باشد و این شرایط به معنی این است که هر یک از آنها با توجه به اهداف درمان بیمار ممکن است در شرایط خاص نسبت به روش دیگر از برتری برخوردار باشد. تصمیم گیری درباره استفاده از روش تزریق ژل در مقابل روش تزریق چربی بر اساس شرایط خاص هر بیمار انجام می شود.
تزریق فیلر میتواند در پر کردن خطوط ظاهرشده از اخم و خطوط ریز و همچنین فرم دهی چهره استفاده شود. معمولاً خطوط اخم شامل خطوط بینی و خط لبخند میباشد. خطوط ریز لب و چین و چروک دور چشم و گوشه چشم (پنجه کلاغی) مثالی برای خطوط ریز میباشد. با گونه گذاری و قلوه‌ای کردن لب می‌توان چین و چروک ها و فرم صورت را تغییر داد که این کار معمولاً با تزریق انجام میشود.
با بالا رفتن سن، بافت چربی صورت کم می شود
وافتادگی وشلی و چروک بیشتر می نماید بنابراین تنها کشیدن پوست با جراحی
باعث جوانتر شدن کلی صورت نمی شود و گاهاً ظاهرى بسیار مصنوعی وغیر طبیعی
بدست خواهد آمد. همیشه سفت تر وکشیده تر نمودن پوست باعث جوانتر شدن آن نمی
شود بلکه پرتر بودن وحجم دارتر بودن صورت باعث جوانتر شدن آن می شود.
بنابراین تزریق چربی ازسالها بیش مورد توجه بوده است.
اما بدلیل روش های غلط درانجام آن معمولا دردست خیلی ازپزشکان دوام زیادی
نداشت به همین دلیل خیلی ها آن را توصیه نمی کردند ولی با پیشرفتهای که
امروز در نحوه برداشتن چربی و نحوه تزریق آن بوجود آمده ، تزریق چربی
یکی از موثر ترین، طبیعی ترین و بی خطر ترین روشهای جوانسازی وحجیم تر
کردن نواحی مختلف بدن ازجمله صورت، پشت دست، گودی زیر چشم، باسن، سینه، ساق
پا و مچ دستها می باشد. در ابتدا به شرح مزیت های هر کدام می پردازیم.
مزیت تزریق چربی نسبت به تزریق انواع پرکننده ها مانند ژل ها :
- چربی ازخود فرد گرفته می شود بنابراین هرحجمی که بخواهیم می توانیم برداشت کنیم (حتی به مقدار زیاد تاحدود 500cc به منظورتزریق در باسن).اگر این حجم زیاد را بخواهیم با ژل پر کنیم، حجم زیاد ژل امکان جابجایی دارد و ممکن است با فشارهای خارجی که پوست وارد می شود از نقطه ای به نقطه دیگر حرکت کند و از روی پوست دچار ناهمواری خواهد شد. در صورتیکه درمورد چربی، چون سلول های زنده بدن هستند و وقتی به ناحیه ای تزریق می شوند به همان قسمت پیوند داده می شوند و عروق و بافت های بدن آنها را احاطه کرده وجزئی از چربی طبیعی آن منطقه خواهند شد (به اصطلاح به بدن جوش می خورد) و امکان هیچگونه جابجایی نخواهد داشت.
- معمولا چربی را از نواحی مقاوم به رژیم و ورزش برداشت میکنند مانند پهلوها، شکم، باسن و... بنابراین این چربی پس از تزریق در نواحی مثل صورت به آسانی با رژیم و یا ورزش آب نخواهد شد.
- اما ماندگاری چربی تزریق شده بستگی به نحوه برداشت و نحوه تزریق آن دارد که نکات کلیدی آن اگر رعایت شوند ازماندگاری بسیار طولانی برخوردار خواهد بود. چربی را می توان بمدت 6 ماه در یخچال های معمولی و 2 سال در یخچال های صنعتی نگهداری کرد وسپس مجداد تزریق نمود. بنابراین اگرفردی پس از تزریق اول بخواهد مجدداً قسمتی از ناحیه تزریق شده را پر کند چربی به راحتی در دسترس است و فقط نیاز به یک تزریق مجدد دارد .
- مزیت مهم دیگری که چربی نسبت به ژل و یا پروتز دارد همان قوام طبیعی چربی است که لمس چربی بسیار نرمال بنظر می رسد.
- امکان ایجاد عفونت در ژل های مصنوعی و پروتزها بسیار بیشتر از چربی است .
- ازمزیت های مهم دیگر تزریق چربی عدم امکان ایجاد آلرژی است .
با این حال برخی از پزشکان با تزریق چربی مخالفند. آنها معتقدند که فیزیولوژی انسان به گونه ایی است که چربی هر قسمت از بدن برای همان قسمت طراحی شده است. به عنوان مثال اینکه از چربی شکم برای پر کردن صورت استفاده شود به لحاظ پزشکی نادرست و غیرمنطقی است مگر اینکه واقعاً چاره ایی نداشته باشیم زیرا احتمال ایجاد التهاب و حمله عصبی به آن نقطه وجود دارد. متخصصان زیبایی تأکید دارند که تک تک سلول های بدن کد گذاری شده و جای آنها در بدن مشخص است. با انجام عمل تزریق چربی ممکن است منطقه پر شده به یکباره یا به مرور زمان خالی شده و مشکل عدم قرینگی به وجود آید یا حتی ممکن است گوشت اضافه در منطقه تزریق تولید شود و یا گودی های بدی در محل برداشت چربی ایجاد شود. در مقابل پرکننده استانداردی که به لحاظ علمی در دنیا ثابت شده ژل است. جنس ژل ها شبیه ترکیبات بدن است و اگر در تزریق آنها از برندهای با کیفیت استفاده شود خود را با بدن انطباق می دهند و هیچ حساسیتی ایجاد نمی کنند.
فواید تزریق ژل نسبت به چربی :
- نیاز به استخراج ندارد و در یک مرحله فقط باید در محل مورد نظر تزریق کرد در لایه های سطحی قابل تزریق است لذا به چشم بیشتر می آید مهارت چندانی مورد نیاز نیست نتیجه نهایی آن سریع است عوارض تزریق چربی به مهارت و تکنیک پزشک بستگی زیادی دارد در روزهای اول تورم زیادی دارد به دلیل منطقه وسیع تزریق نیاز به بی حسی بیشتری دارد برای نتیجه نهائی مدت زمان بیشتری بیمار باید منتظر بماند باید بصورت یک دست و یک نواخت تزریق شود.
- با اینکه عمل تزریق چربی عبارت است از چربی برداشت شده از بدن، به بافت صورت، می‌توان آن را نوعی جراحی کوچک به حساب آورد چرا که در محل برداشت چربی، یک بریدگی کوچک ایجاد شده و به یک بخیه نیاز خواهد داشت. پس از انجام این عمل، نیاز تا مدتی به منظور بهبودی طی شده و همچنین بیمار باید به منظور انجام این عمل، خطرات احتمالی یک جراحی کوچک به همراه داروهای بی‌حسی و دوره‌ی بهبودی را بپذیرد. اما تزریق ژل،عمل بدون جراحی بوده و به همین دلیل پرطرفدارتر میباشد. این عمل به داروی بی‌حسی نیاز نداشته و هیچگونه ناراحتی در فرد ایجاد نخواهد کرد. با این‌حال، نتایج حاصل از این عمل محدود می‌باشند.
- تزریق ژل هیچ زخمی به جای نمی‌گذارد. زخم به‌جای مانده از عمل تزریق چربی نیز کوچک خواهد بود. هرگونه زخم به‌جای مانده از این عمل‌ها چه در اثر تزریق و چه در اثر برداشت چربی، بسیار کوچک خواهند بود. سعی میشود تا این زخم‌ها در محل‌هایی ایجاد شوند که بتوان آنها را با لباس پوشاند.
- مدت‌زمان بهبودی پس از انجام عمل تزریق ژل کم و یا صفر خواهد بود چرا که این مواد به سادگی به زیر پوست تزریق شده و اثرات آنها بلافاصله ظاهر میشود. البته ممکن است در برخی موارد، این عمل ایجاد کبودی کند. عمل تزریق چربی به مدت زمانی برای بهبودی نیاز دارد با این‌حال بیمار پس از یک یا دو هفته میتواند به فعالیت‌های طبیعی خود بازگردد.
- از آنجایی که تزریق چربی یک عمل عمیق‌تر میباشد، طبیعتاً انجام آن نسبت به تزریق ژل پرهزینه تر خواهد بود. بااین‌حال، نتایج تزریق چربی برای مدت طولانی‌تری باقی می‌مانند چرا که چربی در نقاطی که تزریق شده است باقی خواهد ماند تا زمانی که بدن آن را جذب کند.
نتایج :
مسلماً زمانی که افراد به دنبال روشهای درمانی زیبایی می‌گردند، مهم‌ترین عامل، مؤثر بودن آن روش میباشد. درصورتی‌که یک عمل زیبایی نتایج قابل توجهی نداشته باشد، استفاده از آن سودی نخواهد داشت. هر دو روش ذکرشده در بالا، در صورت انجام توسط جراح پلاستیک مجرب، نتایج قابل توجهی خواهند داشت. تزریق چربی میتواند بر روی کل صورت اثر گذاشته و اثر آن پتانسیل ماندگاری تا چندین سال را خواهد داشت. تزریق ژل عملی دقیق‌تر بوده که البته در مقابل تزریق چربی ، ماندگاری کمتری دارد. در برخی موارد، بهترین گزینه برای مقابله با پیری، ترکیب این دو روش و استفاده‌ی همزمان از آن‌هاست. تزریق چربی میتواند به خوبی حجم ازدست رفته صورت را بازگردانده و پوست آن را بکشد، ولی بعضاً در از بین بردن خطوط باریک اطراف دهان محدود عمل می‌کند. با انجام هم زمان تزریق چربی و تزریق ژل، جراح میتواند تمامی انتظارات فرد را یکجا برآورده کند.
برای برطرف کردن خط اخم در درجه اول باید از بوتاکس استفاده کرد اما اگر این خط پیشرفته باشد و با بوتاکس کامل از بین نرود می توان از یک فیلر نیز استفاده کرد، یعنی اول بوتاکس زده می شود و بعد از حدود ۱۰ روز با کامل شدن اثر بوتاکس مشخص می شود که آیا نیاز به فیلر وجود دارد یا خیر. این حالت معمولا در افرادی اتفاق می افتد که خط اخمشان عمیق است و برای رفع آن دیر اقدام می کنند. در مورد بقیه چروک ها مانند خط خنده نیز اگر بیمار می خواهد یک کار سرپایی ساده با حداقل دستکاری و ورم انجام دهد توصیه می شود ژل تزریق کند. اما اگر آمدن به اتاق عمل و دوران طولانی ورم برایش قابل قبول است مسلما تزریق چربی توصیه می شود زیرا چربی امنیت بیشتری دارد.
هزینه :
هرینه تزریق چربی از آنجایی که یک عمل عمیق‌تر میباشد، طبیعتاً نسبت به هزینه تزریق ژل بیشتر خواهد بود. بااین‌حال، نتایج تزریق چربی برای مدت طولانی‌تری باقی می‌مانند چراکه چربی در نقاطی که تزریق شده است باقی خواهد ماند تا زمانی که بدن آن را جذب کند.
این متخصص زیبایی با تأکید بر اینکه تک تک سلول‌های بدن کدگذاری شده‌اند و جای آنها مشخص است، می‌افزاید: با انجام عمل تزریق چربی ممکن است منطقه پرشده به یکباره یا مرور زمان خالی شده و مشکل عدم قرینگی پیش بیاید یا حتی ممکن است گوشت اضافه در منطقه تزریق تولید شود یا گودی‌های بدی در محل برداشت ایجاد شود اما متأسفانه برخی پزشکان به کرات از این روش، آن هم صرفاً به خاطر سود مالی زیاد، استفاده و آن را توصیه میکنند؛ در مقابل پرکننده استانداردی که به لحاظ علمی در دنیا ثابت شده است ژل است، جنس ژل‌ها شبیه ترکیبات بدن هستند و اگر در تزریق آنها از برندهای با کیفیت استفاده شود، خود را با بدن انطباق می‌دهند و هیچ حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.
سلامت نیوز: تزریق ژل یا چربی؟ کدام بهتر است؟
این متخصص زیبایی با تأکید بر اینکه تک تک سلول‌های بدن کدگذاری شده‌اند و جای آنها مشخص است، می‌افزاید: با انجام عمل تزریق چربی ممکن است منطقه پرشده به یکباره یا مرور زمان خالی شده و مشکل عدم قرینگی پیش بیاید یا حتی ممکن است گوشت اضافه در منطقه تزریق تولید شود یا گودی‌های بدی در محل برداشت ایجاد شود اما متأسفانه برخی پزشکان به کرات از این روش، آن هم صرفاً به خاطر سود مالی زیاد، استفاده و آن را توصیه میکنند؛ در مقابل پرکننده استانداردی که به لحاظ علمی در دنیا ثابت شده است ژل است، جنس ژل‌ها شبیه ترکیبات بدن هستند و اگر در تزریق آنها از برندهای با کیفیت استفاده شود، خود را با بدن انطباق می‌دهند و هیچ حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.
سلامت نیوز: تزریق ژل یا چربی؟ کدام بهتر است؟
این متخصص زیبایی با تأکید بر اینکه تک تک سلول‌های بدن کدگذاری شده‌اند و جای آنها مشخص است، می‌افزاید: با انجام عمل تزریق چربی ممکن است منطقه پرشده به یکباره یا مرور زمان خالی شده و مشکل عدم قرینگی پیش بیاید یا حتی ممکن است گوشت اضافه در منطقه تزریق تولید شود یا گودی‌های بدی در محل برداشت ایجاد شود اما متأسفانه برخی پزشکان به کرات از این روش، آن هم صرفاً به خاطر سود مالی زیاد، استفاده و آن را توصیه میکنند؛ در مقابل پرکننده استانداردی که به لحاظ علمی در دنیا ثابت شده است ژل است، جنس ژل‌ها شبیه ترکیبات بدن هستند و اگر در تزریق آنها از برندهای با کیفیت استفاده شود، خود را با بدن انطباق می‌دهند و هیچ حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.
سلامت نیوز: تزریق ژل یا چربی؟ کدام بهتر است؟
این متخصص زیبایی با تأکید بر اینکه تک تک سلول‌های بدن کدگذاری شده‌اند و جای آنها مشخص است، می‌افزاید: با انجام عمل تزریق چربی ممکن است منطقه پرشده به یکباره یا مرور زمان خالی شده و مشکل عدم قرینگی پیش بیاید یا حتی ممکن است گوشت اضافه در منطقه تزریق تولید شود یا گودی‌های بدی در محل برداشت ایجاد شود اما متأسفانه برخی پزشکان به کرات از این روش، آن هم صرفاً به خاطر سود مالی زیاد، استفاده و آن را توصیه میکنند؛ در مقابل پرکننده استانداردی که به لحاظ علمی در دنیا ثابت شده است ژل است، جنس ژل‌ها شبیه ترکیبات بدن هستند و اگر در تزریق آنها از برندهای با کیفیت استفاده شود، خود را با بدن انطباق می‌دهند و هیچ حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.
سلامت نیوز: تزریق ژل یا چربی؟ کدام بهتر است؟
این متخصص زیبایی با تأکید بر اینکه تک تک سلول‌های بدن کدگذاری شده‌اند و جای آنها مشخص است، می‌افزاید: با انجام عمل تزریق چربی ممکن است منطقه پرشده به یکباره یا مرور زمان خالی شده و مشکل عدم قرینگی پیش بیاید یا حتی ممکن است گوشت اضافه در منطقه تزریق تولید شود یا گودی‌های بدی در محل برداشت ایجاد شود اما متأسفانه برخی پزشکان به کرات از این روش، آن هم صرفاً به خاطر سود مالی زیاد، استفاده و آن را توصیه میکنند؛ در مقابل پرکننده استانداردی که به لحاظ علمی در دنیا ثابت شده است ژل است، جنس ژل‌ها شبیه ترکیبات بدن هستند و اگر در تزریق آنها از برندهای با کیفیت استفاده شود، خود را با بدن انطباق می‌دهند و هیچ حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.
سلامت نیوز: تزریق ژل یا چربی؟ کدام بهتر است؟
این متخصص زیبایی با تأکید بر اینکه تک تک سلول‌های بدن کدگذاری شده‌اند و جای آنها مشخص است، می‌افزاید: با انجام عمل تزریق چربی ممکن است منطقه پرشده به یکباره یا مرور زمان خالی شده و مشکل عدم قرینگی پیش بیاید یا حتی ممکن است گوشت اضافه در منطقه تزریق تولید شود یا گودی‌های بدی در محل برداشت ایجاد شود اما متأسفانه برخی پزشکان به کرات از این روش، آن هم صرفاً به خاطر سود مالی زیاد، استفاده و آن را توصیه میکنند؛ در مقابل پرکننده استانداردی که به لحاظ علمی در دنیا ثابت شده است ژل است، جنس ژل‌ها شبیه ترکیبات بدن هستند و اگر در تزریق آنها از برندهای با کیفیت استفاده شود، خود را با بدن انطباق می‌دهند و هیچ حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.
سلامت نیوز: تزریق ژل یا چربی؟ کدام بهتر است؟
این متخصص زیبایی با تأکید بر اینکه تک تک سلول‌های بدن کدگذاری شده‌اند و جای آنها مشخص است، می‌افزاید: با انجام عمل تزریق چربی ممکن است منطقه پرشده به یکباره یا مرور زمان خالی شده و مشکل عدم قرینگی پیش بیاید یا حتی ممکن است گوشت اضافه در منطقه تزریق تولید شود یا گودی‌های بدی در محل برداشت ایجاد شود اما متأسفانه برخی پزشکان به کرات از این روش، آن هم صرفاً به خاطر سود مالی زیاد، استفاده و آن را توصیه میکنند؛ در مقابل پرکننده استانداردی که به لحاظ علمی در دنیا ثابت شده است ژل است، جنس ژل‌ها شبیه ترکیبات بدن هستند و اگر در تزریق آنها از برندهای با کیفیت استفاده شود، خود را با بدن انطباق می‌دهند و هیچ حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.
سلامت نیوز: تزریق ژل یا چربی؟ کدام بهتر است؟
این متخصص زیبایی با تأکید بر اینکه تک تک سلول‌های بدن کدگذاری شده‌اند و جای آنها مشخص است، می‌افزاید: با انجام عمل تزریق چربی ممکن است منطقه پرشده به یکباره یا مرور زمان خالی شده و مشکل عدم قرینگی پیش بیاید یا حتی ممکن است گوشت اضافه در منطقه تزریق تولید شود یا گودی‌های بدی در محل برداشت ایجاد شود اما متأسفانه برخی پزشکان به کرات از این روش، آن هم صرفاً به خاطر سود مالی زیاد، استفاده و آن را توصیه میکنند؛ در مقابل پرکننده استانداردی که به لحاظ علمی در دنیا ثابت شده است ژل است، جنس ژل‌ها شبیه ترکیبات بدن هستند و اگر در تزریق آنها از برندهای با کیفیت استفاده شود، خود را با بدن انطباق می‌دهند و هیچ حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.
سلامت نیوز: تزریق ژل یا چربی؟ کدام بهتر است؟
جلوگیری از پیدایش خط اخم بین دو ابرو
خط اخم :
خط اخم بین دو ابرو (آن دسته از خطوطی که به صورت عمودی در بین دو ابرو ایجاد می‌شوند) و خط خنده با بالا رفتن سن، عمیق‌تر و نمایان‌تر می‌شوند. این بخشی از فرایند طبیعی پیر شدن پوست است. هر چقدر پوست صورت صورت پیرتر میشود، کلاژن بیشتری را از دست می‌دهد. کلاژن یک پروتئین طبیعی است که بدن برای پُر کردن و متصل کردن خود بر روی چارچوب اسکلت، تولید می‌کند. در نتیجه از دست رفتن کلاژن در ناحیه صورت، پوست صورت به حالت نحیف و گود افتاده در می‌آید و چروک‌ها و خط اخم بین دو ابرو برجسته‌تر و نمایان‌تر میشود. بنابراین از دست رفتن کلاژن همراه با آسیب‌های ناشی از مواجهه با آفتاب، در مجموع باعث نازک شدن پوست و کاهش توانایی آن در پُر کردن فاصله بین دو ابرو شده و به این ترتیب خطوط اخم بین دو ابرو شکل میگیرد. خطوط اخم ممکن است در افرادی که عادت به بیان احساسات خود از طریق اعضای صورت دارند، نیز برجسته‌تر از دیگران باشد.
راهکارهای طبیعی برای کاهش خط اخم بین دو ابرو :
چند درمان خانگی و طبیعی وجود دارد که میتواند در رفع خط اخم بین ابروها مؤثر باشد. از جمله:
- سبک زندگی خود را تغییر دهید. از عوامل استرس زا دوری کنید و سیگار را هم ترک کنید. افرادی که استرس مزمن دارند، غالباً اخمو هستند. اخم کردن دائم باعث میشود که خطوط اخم عمیق‌تر و نمایان‌تر شود.
- هر وقت در طول روز از خانه بیرون می‌روید از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید. عینک آفتابی بزنید تا از جمع شدن چشم‌هایتان در برابر نور آفتاب جلوگیری کند. جمع کردن چشم‌ها به طور مرتب میتواند باعث عمیق‌تر شدن خطوط اخم بین ابروها شود.
- سفیده تخم مرغ ماده‌ای است که به عنوان یک درمان خانگی برای رفع چروک صورت موفق بوده است. سفیده تخم مرغ را به طور مرتب روی خطوط اخم بمالید. البته نتایج این کار برای از بین بردن خط لبخند چندان ماندگار نیست. بنابراین باید صبر داشته باشید و در حد معقول انتظار داشته باشید.
- پوست خود را مرطوب نگه دارید، زیرا خشک شدن پوست باعث تسریع در پیدایش چروک‌ها میشود. روغن بادام یا روغن نارگیل را به طور مرتب روی خطوط اخم بین ابروها بمالید. ماساژ دادن آرام پوست این ناحیه هم به تقویت آن و درمان چروک پیشانی کمک می‌کند. هنگامی که هر یک از این روغن‌ها را استفاده می‌کنید، همزمان پوست را به آرامی ماساژ بدهید.
- برای کاهش خطوط اخم بین دو ابرو می‌توانید یک قاشق فلزی سرد را به مدت چند دقیقه بر روی این خطوط قرار دهید. این روش فقط در کوتاه مدت مؤثر است. کسانی که می‌خواهند قبل از شرکت در یک مراسم یا مهمانی به طور موقت خطوط اخم بین ابروها را رفع کنند، می‌توانند از این روش استفاده کنند.
جلوگیری از پیدایش خط اخم :
- از قرارگرفتن در معرض اشعه مضر فرابنفش خورشید اجتناب کنید و در صورت قرارگیری در معرض آفتاب، حتما کرم ضدآفتاب بزنید. همچنین عینک آفتابی بزنید. یکی از دلایل پیدایش خط اخم بین ابروها، حرکت دادن زیاد این ناحیه به ویژه جمع کردن پوست و چشم‌ها است. پس همیشه، به خصوص در روزهای آفتابی، عینک آفتابی بزنید. عینک آفتابی نه تنها از چشم‌های شما محافظت می‌کند، بلکه باعث میشود که پوست بین ابروها و چشم‌ها نیز آرام و سالم باشد.
- از سیگار کشیدن بیش از حد اجتناب کنید چرا که این کار موجب خشک شدن پوست شما میشود و احتمال تشکیل چروک‌های پوستی بیشتر میشود.
- روزانه مقدار زیادی آب بنوشید تا پوست شما هیدراته باقی بماند و خشک و چروکیده نشود.
- گاهی اوقات تشکیل خطوط اخم میتواند ارثی باشد، پس اگر در سنین جوانی به این مشکل دچار شدید، بدانید که احتمالا این مورد را از پدر و مادر خود به ارث برده‌اید. نوع پوست شما نیز بر چگونگی و شدت بروز مشکل خطوط اخم بسیار تاثیرگذار است.
- استفاده از کرم ضدآفتاب بهترین روش پیشگیری از آسیب‌دیدگی پوست بر اثر امواج قدرتمند فرابنفش خورشید است. در صورتی که شما می‌خواهید برای مدت زمان بیشتر از 15 دقیقه در معرض نور خورشید باشید، لازم است برای پیشگیری از آسیب دیدن پوست خود از کرم ضدآفتاب استفاده کنید. برای این منظور بهتر است همیشه کرم ضدآفتاب همراه خود داشته باشید و یک کرم در خانه و یک کرم دیگر در ماشین خود همیشه داشته باشید.
- استفاده از عینک آفتابی راه بسیار موثری برای پیشگیری از بروز خطوط اخم است و البته ممکن است به نظر شما کمی عجیب یا نامرتبط برسد. در واقع استفاده از عینک آفتابی باعث میشود که در هنگام قرارگیرفتن در معرض نور خورشید چشمان خود را جمع نکنید و در نتیجه کمتر اخم کنید.
- پوست ناحیه بین دو ابرو را مرطوب نگه دارید. خیلی از ما فراموش می‌کنیم که کرم مرطوب کننده را در این قسمت هم بمالیم.
- پوست و ماهیچه‌های بین ابروها را ماساژ بدهید. راحت شدن ماهیچه‌ها بعد از ماساژ، باعث رفع خطوط اخم و کاهش عمق آنها میشود. بنابراین شما شادتر به نظر می‌رسید.
نکات کاربردی برای از بین بردن خط اخم بین دو ابرو :
همانطور که می دانید خصوصیات فیزیکی مثل نوع کمان ابرو، ابروهای غیرقرینه، افتادگی ابرو یا تقاطع ابرو با قوس فوقانی استخوان حدقه و میزان توده عضلانی موجود در افراد مختلف متفاوت است و این عوامل در تعیین میزان مناسب و محل های تزریق بوتاکس بسیار مهم هستند. دانستن این نکته ها باعث می شود تزریق بوتاکس موفق یا ناموفق و غیرموثر شود. البته در صورتی که خط اخم عمیق باشد، ممکن است با تزریق بوتاکس کاملا باز نشود و در شیار باقیمانده نیاز به تزریق ژل است. پرکننده ها نتایج فوری دارند و براساس نوع پرکننده مورداستفاده، ماندگاری آنها با هم فرق دارد و همچنین میزان ماندگاری با توجه به خصوصیت پوست هرکس متفاوت است.
با توجه به این نکات بهتر است از به کار بردن محصولات یا مواد با ماندگاری دائم یا بسیار طولانی به علت عوارضی مانند ایجاد توده های سفت گرانولومی خودداری کرد. تزریق ژل برای از بین بردن خط اخم، صاف کردن چین های عمیق دو طرف دهان، برجسته کردن گونه و حجم دادن به لب است و در حال حاضر بهترین روش در سراسر دنیا تزریق ژل های هیالورونیک است. مدت ماندگاری این ژل ها معمولا 6 تا 9 ماه است و سپس جذب می شوند. این ژل ها نیازی به تست حساسیت ندارند و آلرژی ایجاد نمی کنند و در زیر پوست حرکت و ریزش ندارند.
درمان خط اخم
خط اخم چیست؟
عضله‌ای به نام عضله اخم کننده وجود دارد که از بین دو ابرو به سمت خارج کشیده میشود و وقتی منقبض میشود، ابرو را به داخل و پایین می‌کشد. انقباض، طول عضلات این ناحیه را افزایش می‌دهد و باعث میشود پوست کش بیاید و وقتی رها میشود، چین و چروک عمودی ایجاد می‌کند که نتیجه آن بروز خط اخم یا خطوط ۱۱ بین دو ابروست.
کسانی‌که بین ابروهایشان خط اخم یا چین و چروک وجود دارد، بسیار جدی و عصبانی به نظر می‌رسند همچنین کسانی که خط اخم بزرگ و شدیدی دارند اغلب مسن‌تر از آنچه که واقعاً هستند به نظر می‌رسند. چند راه برای از بین بردن خط اخم بین ابروها وجود دارد اما به منظور درک اینکه چگونه می‌توان از شر این خطوط رها شد، شما باید بدانید که چین و چروک پوست چگونه ایجاد می‌شوند.
علت تشکیل خط اخم بین دو ابرو چیست؟
مهم‌ترین علت ایجاد خط اخم، آسیب‌های ناشی از تابش نور آفتاب است. بعد از آن که پوست شما آسیب دید، عضلات صورتتان که با پوست شما در تعامل هستند خودشان را باحالت جدید پوست وفق می‌دهند و بدین ترتیب خط اخم بین دو ابرو به صورت دائمی روی پوست می‌مانند. اشعه‌های آفتاب موجب از بین رفتن الاستین و کلاژن موجود در پوست شده و در نتیجه پوست را نازک می‌کند. با بروز این مشکل، پوست شما نمی‌تواند مانند قبل صاف و محکم باشد.
یکی دیگر از دلایل ایجاد خط و خطوط اخم بین دو ابرو، روند طبیعی پیر شدن پوست است. با بالا رفتن سن، لایه‌ی داخلی پوست، به نام درمیس، نازک میشود و تکثیر سلولی در آن کاهش می‌یابد و از طرف دیگر الاستین و بافت‌های زیر پوست شل می‌شوند و درنتیجه پوست، قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. همچنین با بالا رفتن سن، پوست شما کمتر از قبل مرطوب خواهد بود. کشیدن سیگار نیز باعث پیری سریع‌تر پوست و تشکیل چین و چروک‌های پوستی میشود. خطوط اخم ممکن است در افرادی که عادت به بیان احساسات خود از طریق اعضای صورت دارند، نیز برجسته‌تر از دیگران باشد.
انواع خط و خطوط اخم :
دو نوع خط اخم بین دو ابرو وجود دارد :
خطوط اخم پویا
به خودتان در آینه نگاه کنید و اخم کنید. آیا در حال حاضر شما هیچگونه خطوط اخمی در صورت دارید؟
وقتی شما عضلات را شل کنید خطوط ناپدید می‌شوند، این چیزی است که ما به آن خط اخم پویا می‌گوییم. به عبارت ساده تر چین و چروک‌ها تنها زمانی ظاهر می‌شوند که ماهیچه‌ها حرکت میکنند. ازاین‌رو اصطلاح خط اخم پویا استفاده میشود.
خطوط اخم ایستا
در آینه به خودتان نگاه کنید و قبل از اخم کردن و در حال اخم به خطوط بین دو ابرو توجه کنید. آیا شما هیچگونه خطوط اخمی قبل اخم و در حین اخم دارید؟
اگر خطوط اخم حتی در حالتی که شما آرام هستید و اخم نکرده‌اید روی صورت شما وجود دارد، خطوط اخم پویا به خطوط اخم ایستا تبدیل شده‌اند. خطوط اخم ایستا به معنی وجود خطوط اخم حتی در حالت آرامش است و نیاز به از بین بردن خط اخم دارید .
خطوط اخم ایستا زمانی رخ می‌دهد که پوست به طور مداوم و در طول زمان در یک جهت چین و چروک می‌خورد (زمانی که کیفیت و سفتی پوست به‌دلیل پیری از دست رفته و پوست شل شده است) و چروک‌های ایستا، چروک‌های دائمی می‌شوند و درنتیجه این ویژگی‌های دائمی و ناخواسته روی صورت شما می‌ماند.
روش های درمان :
چند روش درمانی برای کاهش چروک پیشانی و رفع خط اخم بین دو ابرو وجود دارد :
تزریق بوتاکس :
تزریق بوتاکس یکی از روش های از بین بردن خط اخم بین ابروها و رفع خط لبخند می باشد. تزریق بوتاکس باعث کم تحرکی وفلج موقت ماهیچه هایی که باعث به وجود آمده خط اخم و خط خنده شده اند می شود. تاثیر تزریق بوتاکس بین ۱ الی ۳ رز اول مشخص می شود و ماندگاری و دوام آن تا ۴ ماه بعد می باشد، پس از آن تاثیرات بوتاکس خط خنده و اخم به تدریج از بین رفته و حداکثر بعد از ۶ ماه خط خنده و اخم دوباهر ظاهر می شود. بعد از این مدت اثر به‌تدریج کم میشود و بعد از ۶ ماه بوتاکس خط لبخند کاملا از بین میرود و به تزریق مجدد نیاز دارد. استفاده از تزریق بوتاکس برای رفع خطوط بینی، درمان چروک پیشانی و رفع خط لبخند و خط اخم و بوتاکس پیشانی محدودیتی ندارد و بیمار می تواند مجددا این تزریق را انجام دهد. هر چه دفعات تکرار تزریق بوتاکس خط اخم و خنده بیشتر باشد عضلات ناحیه تزریق لاغرتر شده و درمان بهتر انجام می گیرد. هزینه تزریق بوتاکس به عوامل مختلقی بستگی دارد که در ادامه توضیح داده شده است.
تزریق ژل :
تزریق ژل یکی دیگر از روش های درمان و از بین بردن خط اخم و خط خنده می باشد، به این دلیل که در ساخت این ژل ها از مواد طبیعی استفاده می شود، لذا حساسیت زا نمی باشند و نیاز به تست ندارند.صحبت کردن و غذا خوردن نیز در شکل گیری خط خنده و اخم تاثیر گذار می باشد، همچنین عواملی مانند :
افزایش سن با کاهش حجم بافت نرم زیر پوست، ژنتیک ،لاغری ، تحلیل بافت فک بالا و لثه در شدت این چروک ها اثر دارند. یکی از راههای موثر در از بین بردن خط خنده و اخم، روش تزریق ژل و همچنین تزریق چربی می باشد. بعضی افراد به دلیل اینکه تمایل ندارد با یک ماده سمی عضلات صورت را فلج کنند، ترجیح می دهند که با استفاده از تزریق ژل نسبت به درمان خط خنده و اخم اقدام کنند.
این ژل های پرکننده مشتقات اسید هیالورونیک مثل رستیلان میباشد. رادیسه (Radiesse) یک ماده پرکننده با دوام تر است، زیرا بدن کلاژن را دور کره‌های بسیار ریز شکل می دهد در نتیجه نواحی که تزریق ژل در آنها صورت گرفته حجیم شوند. آیا خطوط لبخند به‌تدریج در حال شکل‌گیری در اطراف دهان شما هستند؟ اگر چنین است، تزریق ژل خط خنده ممکن است راه‌حلی مناسب برای شما باشد. با آغاز روند پیری پوست، درم به‌تدریج ترکیبات اصلی خود را از دست می‌دهد: کلاژن، الاستین و هیالورونیک اسید. کلاژن به‌عنوان یک پروتئین حفاظتی مهم برای پوست ما عمل می‌کند؛ الاستین اجازه می‌دهد تا پوست سفتی خود را حفظ کرده و در برابر چین‌وچروک مقاومت کند؛ اسید هیالورونیک به حفظ آب پوست کمک کرده و به پوست حجم و فرم می‌دهد. ژل یک ترکیب متشکل از اسید هیالورونیک بوده و تزریق ژل برای خط خنده ، یک درمان تائید شده برای درمان خطوط عمیق اطراف دهان عمیق (خطوط لبخند (خنده)) و دیگر چین‌وچروک‌های متوسط تا شدید صورت است.
میکرودرم ابریژن :
در روش میکرودرم ابریژن برای از بین بردن خط اخم بین دو ابرو، پوست به صورت ملایم لایه برداری میشود و پوسته‌های مرده از روی سطح پوست جدا شده و پوست سالم و صافی که در زیر آن قرار دارد، نمایان میشود. بعد از انجام میکرودرم ابریژن کمی حساسیت پوستی و قرمزی خواهید داشت و حس می‌کنید پوست شما کشیده شده است. این روش برای لایه برداری پوست برای درمان خط خنده و اخم بسیار موثر است. میکرودرم ابریژن موجب روشن شدن پوست میشود و ظاهر چین و چروک‌های پوستی را بهبود می‌دهد.
پاکسازی پوست با لیزر :
پاکسازی پوست با لیزر همواره یکی از راهکارهای محبوب و موفقیت‌آمیز از بین بردن خط اخم بین دو ابرو به شمار می‌رفته است. لیزر مورد استفاده لیزر دی اکسید کربن است که از قابلیت هدف قرار دادن تمام نواحی مشکل‌ساز برخوردار است. درمان با لیزر چندان موجب ناراحتی بیمار نمی‌شود و تنها اندکی کبودی و ورم به دنبال دارد. البته بیمار پس از پشت سر گذاشتن درمان سنگین باید پیش از شروع مجدد فعالیت‌های معمول چند هفته استراحت کند.
لایه برداری :
استفاده از لایه‌بردارهای شیمیایی نیز یکی از گزینه‌های درمانی مناسب به شمار میرود، چون آنها سطحی‌ترین لایه پوست مرده را جدا میکنند و به این ترتیب لایه‌ای از پوست شاداب شکل میگیرد. لایه‌بردارها انواع مختلفی دارند که به دلیل خاصیت اسیدی داشتن توانایی از بین بردن لایه رویی پوست را دارند. استفاده از لایه‌بردار شیمیایی روش درمانی بسیار محبوب و متداولی است که به باور بسیاری در ناپدید کردن خطوط اخم معجزه می‌کند.
کرم‌های ضد چروک :
یک کرم ضد چروک با کیفیت و خوب میتواند خط اخم بین دو ابرو را به نحو موثری کاهش دهد. شما می‌توانید کرم‌های ضد چروکی که حاوی بتا یا آلفا هیدروکسی اسید هستند را تهیه کنید و روی خط اخم بین دو ابرو و چروک‌های پیشانی بمالید. این کرم‌ها می‌توانند از طریق منافذ پوست که با چربی مسدود شده‌اند، به درون پوست نفوذ کنند و سلول‌های مرده‌ی داخل پوست را آزاد کنند. این کار باعث تحریک پوست به جایگزین کردن سلول‌های جدید میشود.
جراحی لیفت صورت :
جراحی لیفت صورت چه به صورت جراحی لیفت میانی یا لیفت کامل انجام شود، تهاجمی‌ترین روش برای رفع و از بین بردن خطوط اخم و چین و چروک پیشانی است. تصمیم گرفتن برای انجام این جراحی ممکن است بسیار سخت باشد، اما اگر شما به دنبال روشی با نتایج تقریبا دائمی (10 الی 20 سال) هستید، احتمالا این روش، مناسب‌ترین گزینه برای شما است. اگر به خاطر عوارض احتمالی جراحی، از رفتن زیر تیغ جراحی واهمه دارید، به شما توصیه می‌کنیم که با یک متخصص جراحی پلاستیک مشورت کنید تا در مورد عوارض جراحی و احتمال بروز آنها به شما اطلاعات لازم را بدهد.
هزینه و قیمت :
هزینه و قیمت درمان خط خنده و اخم به استحکام عضلات، جنسیت و تخصص تزریق کننده بستگی دارد. همچنین عوامل موثر در قیمت و هزینه تزریق ژل و بوتاکس شامل سن (مردان به واحدهای بیشتری برای تزریق نیاز می باشد)، جنسیت، استحکام عضلات و غیره بستگی دارد. بسته به حجم عضلاتی که باید تحت درمان شوند، برای رسیدن به نتایح مطلوب بین ۲۰ تا ۳۰ واحد نیاز است. هزینه بوتاکس برای از بین بردن خط خنده و اخم به تعداد واحد تزریق شده بستگی دارد و برای هر فرد متغیر است.
مراقبت های قبل و بعد از تزریق ژل
تزریق ژل :
فیلرها یا پرکننده های پوستی شامل تزریق ژل یا چربی می باشند. این ها موادی هستند که در داخل پوست تزریق شده و موجب افزایش حجم و صاف کردن چین و چروک ها، برجسته کردن لب ها، و کاهش و یا رفع فرورفتگی های صورت می شوند. در بعضی موارد اثر آنها شبیه لیفت صورت است ولی بدون جراحی و با هزینه کمتر. البته این درمانها دائمی نیستند و نیازمند تکرار می باشند.
مراقبت های قبل از تزریق ژل :
- آزمایش های مورد نیاز برای تزریق شامل: قند بصورت ناشتا، تست بارداری و وضعیت عملکرد کامل کبد می باشد.
- فیلرهائی که از منابع غیرانسانی تهیه می گردند باید از لحاظ وجود آلرژی یا همان حساسیت، قبل از تزریق روی فرد تست شوند.
- برای جلوگیری از عفونت کپسول سفالکسین 24 ساعت قبل از تزریق استفاده می شود و تا 6 روز بعد از تزریق نیز ادامه می یابد.
- به منظور تسریع در روند ترمیم بهتر است فرد تا دو هفته قبل از تزریق از مصرف آسپرین (و یا هر محصولی حاوی اسید استیل سالیسیلیک)، ویتامین E ، st.John’s wort ، مکمل های حاوی ginkgo ، سیر و جنسینگ و سیگار خودداری کند. همچنین دو روز قبل از تزریق از مصرف پروفن (ادویل) و الکل خودداری کنید.
مراقبت های پس از تزریق ژل :
- تا ۱۰ روز از سونا و حمام بخار استفاده نکنید.
- تا 10 روز مصرف نمک را به حداقل کاهش دهید.
- مقدار ورم متغییر بوده و بخصوص صبح ها بیشتر است.
- در صورت وجود خارش از آنتی هیستامین ها استفاده کنید.
- تا سه روز از لمس و دستکاری محل تزریق خودداری کنید.
- در چند روز اول از کارسنگین منزل و خم شدن خودداری کنید.
- تا ۲۴ ساعت از مواد آرایشی و پوشیدن کلاه و هد بند پرهیز کنید.
- مصرف میوه جات، ماهی و میگو و امگا3 به وفور توصیه میشود.
- طی دو هفته اول به طور تقریبی روزانه ۱۰ الی ۱۵ لیوان اب بنوشید.
- برای کاهش ورم صورت هنگام استراحت سر را بالاتر از معمول نگاه دارید.
- تا چند هفته از فعالیت سنگین پرهیز کنید. بهتر است از تمرینات ایروبیک برای 24 ساعت خودداری کنید.
- داروهای خود را تا آخر مصرف کنید.در صورت عدم رعایت موارد فوق امکان ورم طولانی وجود دارد.
- طی ۴ هفته اول بعد از تزریق ممکن است جوشهای ریزی بوجود بیاید که گذرا میباشد و کم کم از بین میرود.
- تا سه روز بعد از تزریق ژل، کمپرس سرد صورت، سپس کمپرس گرم باعث تسریع در از بین رفتن کبودی و ورم میشود.
- آناناس تازه حاوی ماده بروملین و ویتامین ث است که در تسریع جذب کبودی و ورم موثر است و هرچه بیشتر مصرف شود بهتر است.
- مقدار ورم تا سه روز بعد از تزریق ژل ممکن است بیشتر شود که طبیعی است با این وجود در صورت درد قابل ملاحظه تماس گرفته شود.
- طی 24 ساعت اول بعد از تزریق از قرارگرفتن بیش از حد در معرض آفتاب یا گرمای شدید، و مصرف مشروبات الکلی پرهیز کنید تا به این وسیله احتمال قرمزی موقت ، تورم و خارش محل تزریق کاهش یابد.
- احتمال دارد قرمزی، تورم وکبودی خفیفی در محل تزریق بوجود آید. همچنین لب های شما مختصری در شب پس از تزریق متورم خواهد شد که مقدمه جوانتر شدن وداشتن ظاهری بهتری در روزهای بعد است.
مزایا و معایب تزریق ژل
تزریق ژل چیست؟
تزریق ژل یک روش غیرجراحی و کم تهاجم برای اصلاح چین و چروک‌های ناشی از پیری و همچنین افزایش حجم قسمت‌های مختلف بدن ازجمله صورت است. ژل‌های تزریقی، فیلرها و پُرکننده‌ها نام‌هایی هستند که بیانگر این روش درمانی می‌باشند.
با افزایش سن، چربی‌های صورت به تدریج کاهش می‌یابد. اگرچه این کاهش چربی خطری برای ما ندارد اما وجود این چربی‌ها باعث جوان و صاف و لطیف بنظر رسیدن بیشتر پوست و زیبایی صورت میشود.
ژل‌ها موادی هستند که برای برجسته سازی و بزرگ کردن بافت‌های نرم و افزایش یا جایگزینی حجم از دست رفته بافت‌ها یا چربی‌های زیر پوستی در قسمت‌های مختلف پوست مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال : رفع چین و چروک پیشانی، رفع گود افتادگی و تیره رنگی زیر چشم ها، گونه گذاری و برجسته سازی گونه، رفع افتادگی فک و زاویه دهی به صورت، رفع خط لبخند، برجسته کردن لب (قلوه ایی کردن لب) و .....
ژل‌ها و فیلرها از یک ماده حجم دهنده با ظاهری شبیه به ژل تشکیل شده‌اند که مستقیماً به زیر پوست تزریق میشود تا طراوت و شادابی را دوباره به پوست بازگردانند، خطوط و چروک‌های آن را برطرف کند و صورتی خوش‌فرم و زیبا حاصل نماید. تزریق ژل به صورت و بدن چه به تنهایی و چه همراه با روشهای دیگری از قبیل تزریق بوتاکس، به عنوان راهکاری مؤثر برای جوانسازی پوست شناخته میشود.
انواع ژل‌های تزریقی :
دو نوع اصلی از ژل‌های قابل تزریق وجود دارد که عبارتند از :
- ژل‌های تزریقی دائمی : این محصولات توسط بدن جذب نمی‌شوند و به همین دلیل است که ماندگاری طولانی دارند.
- ژل‌های تزریقی موقت : این نوع ژل‌ها ماندگاری همیشگی ندارند و مدت زمان دوام آنها نیز قابل پیش‌بینی نیست زیرا در هر بیمار متفاوت از بیمار دیگر است. ژل‌های موقت معمولاً بر پایه هیالورونیک اسید ساخته می‌شوند که یک ماده طبیعی است که در پوست ما نیز وجود دارد و باعث حفظ شادابی و رطوبت پوست میشود. ژل‌های هیالورونیک اسید به طور طبیعی در طول زمان تجزیه می‌شوند؛ بنابراین نتایج آن تا حدود 15 ماه دوام می‌آورد.
مزایای تزریق ژل :
- بدون نیاز به جراحی
- بدون نیاز به بی‌هوشی
- تزریق ژل سریع خواهد بود.
- بدون دوره‌ی ریکاوری و بازیابی
- قابل اجرا در طول یک جلسه (در ۲۰ دقیقه )
- در صورت عدم رضایت، نتایج آن قابل برگشت و یا قابل اصلاح است.
- زیست تجدید پذیر است و به ندرت باعث بوجود آمدن واکنش می شود.
- تزریق ژل ازکارافتادگی ایجاد نکرده و عوارض بسیار خفیفی در بر خواهد داشت.
- کانتور خطوط فک از طریق اصلاح خط آروارهها و رفع افتادگی پوست در قسمت پایین صورت .
- ژل به شکل مطمئنی چروک صورت را که روش های دیگر قادر به درمان آن ها نیستند را درمان می کند.
- فیلر ها از ترکیباتی مانند هیالورونیک اسید و کلاژن ساخته شده‌اند که هر دو موادی طبیعی و موجود در بدن می‌باشند.
معایب تزریق ژل :
تزریق ژل هیچ عوارضی ندارد اما ...
عوارض احتمالی میتواند شامل :
- درد
- کبودی و خون‌مردگی
- شکل نامتقارن و ایجاد برآمدگی یا فرورفتگی در محل تزریق
- بروز ادم (ورم موضعی)
- عفونت
این عوارض به ندرت مشاهده می شوند.
معایب تزریق ژل :
- تزریق ژل عملی موقتی بوده و حداقل هر ۶ ماه یک بار نیاز به بازسازی دارد.
- بدن برخی از افراد نسبت به تزریق ژل پاسخ منفی ایجاد می‌کند.
- هزینه و قیمت تزریق فیلر در طول زمان افزایش پیدا می‌کند.
هزینه تزریق ژل :
هرینه تزریق به نوع ژل ، دوام اثر آن و همچنین میزان حجم ژلی که برای تزریق مورد نیاز است بستگی دارد. بنابراین هزینه و قیمت تزریق ژل برای هر فرد متفاوت خواهد بود.
در کلینیک فروردین از بهترین و معتبرترین ژل ها استفاده می شود که دارای مجوز وزارت بهداشت ایران و شناسنامه بین المللی هستند و بعد از اتمام کار شناسنامه در اختیار مراجعه کننده محترم قرار میگیرد.
